Amaç:

Endotel fonksiyon bozukluğu (EFB) aterosklerozun gelişiminde en erken basamak olup ankilozan spondilitte (AS) görüldüğü bildirilmiştir. Biyolojik ilaç tedavilerinin AS'li hastalarda EFB üzerine olumlu etkileri bildirilmiş, fakat geleneksel tedavinin bu duruma etkisi araştırılmamıştır. Bu çalışmada geleneksel tedavinin AS'li hastalarda vasküler hasarı gösteren serum asimetrik dimetilarjinin (ADMA) ve plazma endotelin-1 (ET-1) düzeylerine etkisi araştırılmıştır.

Yöntem:

AS için modifiye New York kriterlerini karşılayan 20 hasta (ortalama yaş 37±11 yıl; erkek / kadın: 11/9) çalışmaya alındı. Tedaviden önce ve 2 aylık tedaviden sonra serum ADMA düzeyi, plazma ET-1 düzeyi ve akut faz göstergeleri (C-reaktif protein - CRP, eritrosit sedimentasyon hızı-ESH) ölçüldü. Hastaların hastalık aktivitesi Bath ankilozan spondilit hastalık aktivite indeksi (Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity Index, BASDAI) ile, fonksiyonel durumu Bath ankilozan spondilit fonksiyonel indeksi (BASFI) ile, omurga mobilitesi Bath ankilozan spondilit metroloji indeksi (BASMI) ile ölçüldü. Tedavi olarak sulfasalazin (SSZ) 2 g/gün, diklofenak 75-150 mg/gün ve ev egzersiz programı verildi.

Bulgular:

Geleneksel tedavi sonrası AS'li hastaların akut faz göstergeleri (CRP ve ESH) tedavi ile anlamlı olarak azaldı (p<0.05). Buna karşın serum ADMA ve plazma ET-1 düzeylerinde bu süreçte herhangi bir fark tespit edilemedi (p>0.05). Tedavi ile BASDAI tedavi ile anlamlı olarak azalırken (p=0.017) BASFI ve BASMI'de herhangi bir değişiklik izlenmedi (p>0.05).

Sonuç:

İki ay süreyle uygulanan konvansiyonel tedavinin vasküler hasarı yansıtan biyobelirteçlerde herhangi bir değişikliğe neden olmadığı, buna karşılık akut fazlarda ve hastalık aktivitesinde anlamlı ve olumlu değişikliklere yol açtığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Ankilozan spondilit, endotel fonksiyon bozukluğu, asimetrik dimetilarjinin, endotelin-1