Özet

Amaç

Yorgunluk ve kinezyofobi, aksiyel spondiloartrit (axSpA) hastalarında yaygın olup ve hastalık aktivitesi, fonksiyonel bozulma, yaşam kalitesi ve psikolojik faktörlerden etkilenebilir. Bu çalışmanın amacı, axSpA’lı hastalarda yorgunluk ve kinezyofobi sıklığını belirlemek ve bu durumların hastalık aktivitesi, fonksiyonel durum, yaşam kalitesi ve psikolojik faktörlerle ilişkisini değerlendirmektir.

Yöntem

Bu kesitsel çalışmaya 134 axSpA hastası dahil edildi. Yorgunluk, yorgunluk şiddeti ölçeği ile ölçüldü ve kinezyofobi tampa kinezyofobi ölçeği (TKS) ile değerlendirildi. Aynı zamanda, anksiyete ve depresyon düzeyleri de hastane anksiyete ve depresyon ölçeği ile değerlendirildi. Anksiyete ve depresyonun kinezyofobi üzerindeki etkisinde yorgunluğun aracılık rolünü değerlendirmek için yapısal eşitlik modeli (SEM) kullanılmıştır.

Bulgular

Çalışmaya dahil edilen 134 axSpA hastasının ortalama yaşı 38,3±10,4 yıldı. Hastaların %60,6’sında yorgunluk, %53,3’ünde ise kinezyofobi gözlendi. Yorgunluk, kadınlarda, vücut kitle indeksi daha yüksek olanlarda, ek hastalığı (komorbiditesi) bulunanlarda ve non-steroid anti-enflamatuvar ilaç (NSAİİ) kullananlarda daha sık görüldü. Yorgunluk bildiren hastalar, bildirmeyenlere kıyasla daha yüksek hastalık aktivitesi, daha kötü fonksiyonel durum ve azalmış spinal mobilite gösteriyordu. Çok değişkenli analizde, yaşam kalitesi [olasılık oranı (OR)=1,36; %95 güven aralığı (GA): 1,20-1,53] ve eritrosit sedimentasyon hızı (OR=1,12; %95 GA: 1,00-1,26) yorgunluğun bağımsız belirleyicileri olarak saptandı. TKS puanı, hastalık aktivitesi, fonksiyonel bozulma ve yaşam kalitesi ile orta düzeyde koreleydi. Çok değişkenli analizde, yaşam kalitesi, anksiyete ve NSAİİ kullanımı kinezyofobinin bağımsız belirleyicileri olarak kaldı. SEM analizi, yorgunluğun anksiyete ile kinezyofobi arasındaki ilişkiyi kısmen aracıladığını ortaya koydu.

Sonuç

Yorgunluk ve kinezyofobi, axSpA’da oldukça yaygındır ve hastalık yükü ile duygusal sıkıntı ile yakından ilişkilidir. Bulgularımız, yalnızca inflamasyonun kontrol altına alınmasının yeterli olmadığını ve axSpA’da yorgunluk ile kinezyofobiyi azaltmak için psikolojik sıkıntıların da ele alınmasının gerekli olduğunu vurgulamaktadır.