Öz

Amaç

Primer Sjögren sendromu (pSS), ekzokrin bezlerin lenfositik infiltrasyonu ile karakterize, birçok organı etkileyen sistemik, otoimmün bir hastalıktır. Glutene karşı gelişen immünolojik yanıt sonucu ortaya çıkan Çölyak hastalığı (ÇH), ince bağırsakta enflamatuvar hasara neden olur. ÇH’nin pSS’de insidansı artmıştır. Bu araştırmanın amacı, pSS’de ÇH sıklığını incelemektir.

Yöntem

Bu çalışma, 2019-2020 yılları arasında tek merkezde yürütülen kesitsel bir çalışmadır. pSS tanısı alan toplam 90 hasta, ÇH semptomları açısından sorgulandı. ÇH şüphesi olan hastalardan laboratuvar testleri ve ince bağırsak biyopsisi istendi. Çölyak antikorlarından anti-gliadin immünoglobulin (IgG), anti-doku transglutaminaz (TTG) (IgG) antikorları ELISA yöntemi ile ve anti-endomisyum IgA-IgG ise indirekt immünofloresan yöntemi ile değerlendirildi. ÇH semptomları ve otoantikor pozitifliği olan hastalara üst gastrointestinal sistem endoskopisi yapıldı. ÇH tanısı, endoskopik biyopsi sonuçlarına göre kondu.

Bulgular

pSS hastalarının %98’i kadın olup, ortalama yaşları 51,6±11,5 yıl idi. ÇH semptom oranları şu şekildedir; %10 iştah kaybı, %13,3 karın ağrısı, %11,1 ishal, %18,9 kabızlık, %37,8 gaz ve %2,2 kilo kaybı. Anti-gliadin IgA pozitifliği %6,7, anti-gliadin IgG %6,7, anti-endomisyum IgA %2,2, anti-endomisyum IgG %15,6 ve anti-TTG IgA %1,1 olarak saptandı. Klinik ve laboratuvar bulgularına göre ÇH şüphesi olan 43 hastaya gastroskopi planlandı. Bu çalışmadan önce iki hastada ÇH tanısı konmuştu, çalışmadan sonra ise 4 hastaya daha ÇH tanısı kondu.

Sonuç

Bu araştırmanın bulguları, pSS hastalarında %6,7 oranında ÇH prevalansı olduğunu ortaya koydu. pSS’te ÇH tanısı, histopatolojik bulgularla desteklendi. Bu bulgulara göre, ÇH pSS hastalarında daha yaygın olup, ÇH gelişme riski genel popülasyona göre daha yüksektir.