Özet
Amaç
Romatoid artrit (RA), genellikle periferik eklemleri etkileyen, enflamatuvar, kronik ve ilerleyici bir hastalıktır. Prevalansı dünya genelinde %0,25 ile %1 arasında değişmekte olup, kadınlar erkeklere göre 2-3 kat daha fazla etkilenmektedir. RA, önemli fiziksel ve duygusal engellerle ilişkilidir ve yaşam kalitesinde azalmaya yol açarak yüksek sosyoekonomik yük oluşturur. Erken tedavi edilmezse geri dönüşümsüz hasarlara neden olabilir. Bu çalışma, RA hastalarında hastalık aktivitesi, ağrı, psikolojik durum ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi değerlendirmeyi amaçlamaktadır.
Yöntem
Bu kesitsel çalışma, 2010 Amerikan Romatoloji Koleji/Romatizmaya Karşı Avrupa Birliği tanı kriterlerine göre RA tanısı almış 64 hastayı içermektedir. Hastalık aktivitesi, hastalık aktivite skoru-28 ile, ağrı ise görsel analog ölçeği (GAÖ) ile ölçüldü. Yaşam kalitesi değerlendirilmesi için kısa form-12 (SF-12) ile hem fiziksel bileşen özeti (PCS) hem de zihinsel bileşen özeti (MCS) elde edildi. Hastalar hastalık aktivitelerine göre gruplandırarak tedavi ve hastalık yanıtlarının yaşam kalitesine etkileri analiz edildi.
Bulgular
Katılımcıların ortalama yaşı 57,5 yıl (minimum: 22, maksimum: 82) olup, hastaların %76,6’sı kadındı ve %23,4’ü erkekti. Hastaların çoğu (%71,9) hastalığı modifiye eden ajanlar kullanırken, %18,8’i biyolojik tedavi alıyordu. Yaşam kalitesi, SF-12 ile değerlendirildiğinde, orta ve yüksek hastalık aktivitesine sahip hastalarda (p<0,001) fiziksel ve zihinsel sağlık skorları anlamlı derecede düşük bulundu. GAÖ ile ölçülen ağrı, hastalık aktivitesi yüksek olan hastalarda belirgin şekilde daha yüksekti (p<0,001). Psikolojik durum, ağrı ve genel yaşam kalitesi ile güçlü bir şekilde ilişkiliydi (p<0,001).
Sonuç
Çalışmamız, RA hastalarının yaşam kalitesini iyileştirmede ağrı yönetimi ve psikolojik desteğin kritik bir rol oynadığını ortaya koymaktadır. Sonuçlar, hastalık aktivitesinin yalnızca fiziksel semptomların kontrol altına alınmasıyla iyileşemeyeceğini, bütüncül bir tedavi yaklaşımının gerektiğini vurgulamaktadır.