ÖZET

Sjögren sendromunda (SS), minör tükürük bezi biyopsisi (MTBB) tekrarının tanısal katkısı konusunda yeterli veri yoktur. Bu çalışmada SS düşünülen, fakat ilk MTBB normal olan hastalarda tekrarlanan biyopsilerin tanısal yeri araştırılmıştır.

Ocak 2005-Ağustos 2009 tarihleri arasında SS ön tanısıyla yapılan 671 MTBB içerisinde tekrar biyopsi yapılan hastalar retrospektif olarak belirlendi. Demografik veriler, ağız ve göz kuruluğu semptomları, Schirmer testi, ANA, SS-A, SS-B, romatoid faktör (RF), C3, C4 düzeyleri ve almakta olduğu tedaviler not edildi. MTBB’leri Chisholm-Mason sınıflamasına göre evre 0 ve 4 arasında değerlendirildi. İki biyopsi arasında 2 birimden fazla artış olması ya da yeni biyopsinin ≥ evre 3 olması anlamlı kabul edildi.

MTBB yapılmış 671 hastanın 61’inde (%9) [57’si kadın] tekrar biyopsi yapıldı. Bu hastaların ortalama yaşları 53.8±10.9 yıl, iki biyopsi arasındaki ortalama süre 15.6±13.0 aydı. Hastalarda ağız kuruluğu 21’inde (%34), göz kuruluğu 37’sinde (%61), Schirmer (+) yarısında, ANA [1/160] 19’unda (%31), SS-A 20’sinde (%33), SS-B 9’unda (% 15), RF 12’sinde (%20), kompleman düşüklüğü 3’ünde (%5) saptandı. İlk MTBB’de evre 0, 1, 2, sırasıyla 24 (% 39), 34 (%56) ve 3 (%5) hastada vardı. İkinci MTBB’de evre 0, 1, 2, 3 ve 4 sırasıyla 24 (%39.3), 18 (%29.5), 5 (%8.2), 9 (%14.8) ve 5 (%8.2) hastada saptandı. Biyopsi derecesinde en az iki birim artma 16 (%26.2) hastada vardı. Biyopsi derecesinde artma olan ve olmayan hastalar arasında fark saptanmadı.

Bu çalışmada tekrar edilen MTBB’lerin, SS düşünülen hastaların yaklaşık dörtte birinde basit ve tanısal bir yöntem olduğu gösterilmiştir.