Amaç:
Bu çalışmanın amacı rutin takip sırasında romatizmal hastalığı için rituksimab (RTX) alan hastalarda hipogamaglobulinemi (HGG) ve ciddi enfeksiyon sıklığı ve ilişkili faktörleri değerlendirmektir.
Yöntem:
Marmara Üniversitesi Romatoloji Kliniği’nde takip edilen ve RTX tedavisi alan hastalar retrospektif olarak değerlendirildi. İmmünoglobulin (Ig) G, IgM, IgA seviyeleri ve klinik bulgular hasta dosyalarından elde edildi. HGG sıklığı ve ilişkili faktörler değerlendirildi. Ciddi enfeksiyonlar da ayrıca analiz edildi.
Bulgular:
Çalışmaya toplam 144 hasta dahil edildi (K/E: 105/39, ortalama yaş 52,8±13,8). Hastaların çoğunluğunda (%67) tanı romatoid artrit (RA) idi. Herhangi bir subgrup HGG %30 (43/144) hastada gözlendi. İzlem sırasında 17 (%11,8) hasta düşük IgG, 37 (%26) hasta düşük IgM, 7 (%4) hasta ise düşük IgA seviyelerine sahipti. RA, bağ doku hastalıkları ve anti-nötrofil sitoplazmik antikor ilişkili vaskülitlerde HGG oranı benzerdi (sırasıyla %25, %30, %47, p=0,13). HGG erkeklerde (p=0,028), kümülatif RTX dozu yüksek olan hastalarda (p=0,006) ve hipertansiyonu olan hastalarda (p=0,033) daha sık idi. Eşlik eden hastalık modifiye edici anti-romatizmal ilaç kullanımı, glukokortikoid ve siklofosfamid kullanım öyküsü HGG ile ilişkili değildi. RTX ile metotreksat kullanımı HGG gelişimi için koruyucu bir faktördü (HGG oranı metotreksat +vs -: %12 vs %33, p=0,032). HGG gelişen 2 (%5) hastaya intravenöz immünoglobulin verildi. Yirmi yedi (%18) hastada ciddi enfeksiyon geliştiği görüldü. Çok değişkenli analizde düşük IgG seviyeleri [IgG düzeyi risk oranı (RO) (%95 güven aralığı [GA]) 0,82 (0,70-0,96), p=0,018] ve kronik akciğer hastalığı (KAH) [KAHv arlığı RO (%95 GA) 3,7 (1,2-10,8), p=0,017] ciddi enfeksiyonda artış ile ilişkili idi. İzlem sırasında 38 hastada ölüm görüldü. Mortalite HGG gelişen hastalarda daha sık idi [mortalite oranı HGG+ vs HGG -: %40 (17/43) vs %21 (20/101), p=0,02].
Sonuç:
Erkek cinsiyet, RTX doz artışı ve hipertansiyon HGG için risk faktörü iken, kronik akciğer hastalığı ve düşük IgG düzeyi ciddi enfeksiyon ile ilişkiliydi. Bu nedenle RTX tedavisi sırasında Ig düzeylerinin ölçümü ve HGG ve ciddi enfeksiyon için risk faktörlerinin değerlendirilmesi her iki durumun önlenmesinde yarar sağlayabilir.
Anahtar Kelimeler: Rituksimab, hipogamaglobulinemi, ciddi enfeksiyon, romatolojik hastalıklar